Nhút Thanh Chương – Đặc Sản Đậm Đà Bản Sắc Nghệ An

Xứ Nghệ, vùng đất nổi tiếng với các đặc sản nổi tiếng như cháo lươn, cam Xã Đoài hay bánh đa Đô Lương, còn gây ấn tượng đặc biệt với một món ăn rất bình dị nhưng lại mang đậm hồn cốt của dân tộc – đó chính là Nhút Thanh Chương. Được nhắc đến trong câu ca dao: \”Ai về ăn nhút Thanh Chương, dừng chân nếm thử vị tương Nam Đàn\”, món ăn này đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hoá ẩm thực của người dân nơi đây.

Nhút, một loại thực phẩm lên men, có thể so sánh với dưa, cà muối nhưng lại đặc biệt hơn rất nhiều vì nguyên liệu chính được làm từ mít xanh hoặc xơ mít. Món nhút này không chỉ nổi danh tại quê hương Thanh Chương mà còn dần trở thành món khoái khẩu của nhiều người dân ở các thành phố lớn.

Nguyên Liệu và Cách Làm Nhút Thanh Chương

Nhút được làm từ quả mít non, có thể là mít mật, mít dai hoặc mít Thái. Mùa thu hoạch nhút thường diễn ra vào khoảng tháng 3 đến tháng 4, khi những quả mít vừa mới đậu, chưa quá già cũng không quá non, rất thích hợp để chế biến làm nhút.

Quy trình chế biến bắt đầu với việc hái quả mít về, sau đó gọt bỏ lớp vỏ gai bên ngoài và rửa sạch nhựa. Tùy theo sở thích, người dân có thể băm nhỏ hoặc thái thành từng sợi dài khoảng 3-4 cm. Để loại bỏ nhựa và khử thâm cho mít, họ thường ngâm trong nước gạo từ 1-2 giờ đồng hồ, giúp sợi mít trở nên trắng và lạ mắt hơn.

Chị Nguyễn Liên, một người dân sống ở Thanh Chương, cho biết rằng để tăng thêm hương vị cho món nhút, ngoài mít non, người ta còn kết hợp với các nguyên liệu như sả, riềng, tỏi, ớt cay… Tất cả được thái nhỏ và trộn đều với sợi mít rồi cho vào muối. Một số nơi còn phơi nắng để mít săn lại, tăng độ giòn và dai của món ăn.

Cách muối nhút cũng tương tự như cách muối dưa, cà ở các tỉnh miền Bắc. Tỷ lệ muối thường là 1:1, tức là một cân sợi mít thì dùng một cân muối, sau đó ủ trong nồi hoặc bình tùy theo nhu cầu của gia đình. Đặc biệt, để món nhút đạt chuẩn cần có kỹ thuật trong việc nén chặt mít, đảm bảo rằng không có sợi mít nào nổi trên mặt nước, điều này sẽ giúp món ăn có màu sắc và hương vị tốt nhất.

Cách Thưởng Thức Nhút Thanh Chương

Món nhút sau khi muối chín có thể được dùng để ăn kèm với nhiều món khác nhau. Nhút chỉ cần vắt ráo nước, chấm với mắm tỏi hay nước tương, thưởng thức cùng rau sống, tạo nên sự kết hợp hấp dẫn, thích hợp cho những ngày hè oi ả. Ngoài ra, nhút còn có thể xào với mỡ hoặc chế biến thành những món canh như canh cá chua, canh lạc, mang đến hương vị mới lạ, thanh mát.

Thời gian gần đây, nhút Thanh Chương đã nhanh chóng trở thành một đặc sản của Nghệ An được nhiều người ở các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội, yêu thích. Rất nhiều cửa hàng đã bắt đầu cung cấp nhút mít, với giá khoảng 40.000 đồng/kg. Sự tiện lợi khi có thể mua nhút đã chế biến sẵn, ăn ngay mà không cần mất thời gian chế biến đã khiến món ăn này trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.

Với sự giản dị và gần gũi, món nhút Thanh Chương một lần nữa khẳng định vị thế của mình không chỉ trong lòng những người dân xứ Nghệ mà còn trong lòng những vị khách đã từng một lần thưởng thức. Nhút không chỉ đơn thuần là một món ăn, mà còn là biểu tượng cho văn hóa, truyền thống và tâm hồn của con người nơi đây.

Nguyễn Minh Hoa